2008 SONRASINDA GÖREVE BAŞLAYAN MEMURLARIN SORUNLARI ÇÖZÜLSÜN!

01/10/2008 yılında yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, kamu çalışanlarını emeklilik düzenlemelerinde köklü bir değişikliğe yol açtı.

Gelecek dönemin en önemli sorunlarından biri olarak karşımızda duran düzenleme geçmişte EYT mağdurları gibi büyük bir mağdur kitlesi oluşturacaktır.

1 Ekim 2008 tarihinden sonra göreve başlayan memurlar, emeklilik bakımından dezavantajlı hale geldi. Bu düzenleme, memurların emekli aylıkları arasında büyük bir eşitsizlik doğurdu.

5434 Sayılı Kanun’a tabi olan eski memurların emekli aylıkları, statülerine göre belirlenirken; 5510 Sayılı Kanun’a tabi olan yeni memurların emekli aylıkları ise “prime esas kazançlarına” göre belirleniyor. 

BASK olarak bu çalışmamızda 10 soruda 5434 ile 5510 sayılı kanuna tabi memurların durumunu karşılaştırdık. Çünkü konu ile ilgili olarak kamuoyunu aydınlatma gereği düşünülmüştür.

5434 SAYILI KANUN İLE 5510 SAYILI KANUN Arasındaki Farklar Neler?

SORU 1: 5434 Sayılı Kanuna Tabi Eski Memur Kavramı Ne Demektir?

5434 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre emeklilik haklarına tabi memur demektir.

SORU 2: Hangi Memurlar Hangi Sisteme Tabidir?

5434’e tabi memurlar: 01.10.2008 öncesi memuriyete başlayanlar.
5510’a tabi memurlar: 01.10.2008 sonrası memuriyete başlayanlar.

SORU 3: Emekli Aylığı Hesaplama Yöntemi Nasıldır?

5434’e tabi memurlar: Emekli matrahı üzerinden hesaplanır. Aylık, taban aylık, kıdem aylığı, ek gösterge vb. unsurlar dikkate alınır.

5510’a tabi memurlar: Ortalama aylık kazanç üzerinden hesaplanır. SGK tarafından belirlenen katsayılar ve yıllık güncellemeler kullanılır.

SORU 4: Aylık Bağlama Oranı Nedir?

5434’e tabi memurlar: 25 yıl hizmet için %75, her ek yıl için %1 artış sağlanır. Örneğin, 30 yıl hizmet için bağlama oranı %80 olur.

5510’a tabi memurlar: 25 yıl hizmet için %50, her ek yıl için %2 artış sağlanır. Örneğin, 30 yıl hizmet için bağlama oranı %60 olur.

SORU 5: Emekliliğe Esas Kazanç Hesabı Nasıl Yapılmaktadır?

5434 sayılı kanuna göre maaş alan memurlarda, emekliliğe esas kazanç hesabı: Aylık + Ek Gösterge + Taban Aylık + Kıdem Aylık ve Emeklilik Tazminatı toplamına kesinti oranları çarpılarak kesenek miktarı bulunur. (%20 kurum karşılığı, %12 GSSP, %16 kişi kesintisi)

5510 sayılı kanuna göre maaş alan memurlarda, emekliliğe esas kazanç hesabı: Aylık + Ek Gösterge + Taban Aylık + Kıdem Aylık ve Özel Hizmet Tazminatı toplamına kesinti oranları çarpılarak kesenek miktarı bulunur. (% 11 kurum karşılığı, % 7,5 GSSP devlet, % 9 kişi kesintisi, % 5 GSSP kişi)

SORU 6: Emekli İkramiyesi Hesabı Nasıl Yapılmaktadır?

5434’e tabi memurlar: Emekli Sandığı Kanunu’na göre hesaplanır.
5510’a tabi memurlar: 5434’e benzer şekilde hesaplanır, ancak prime esas kazanç dikkate alınır.

SORU 7: Ünvan ve Görev Aylıkları Arasındaki Farklar Nelerdir?

5434’e tabi memurlar: Yüksek unvanlarla emekli maaşı daha yüksek olabilir. Son 2 yıl gibi kısa süreli yüksek görevler de emekli maaşına yansıyabilir.

5510’a tabi memurlar: Yüksek görev aylıkları, prime esas kazanç olarak alınır, ancak doğrudan emekli maaşına etkisi olmaz.

SORU 8: Emekli Maaşı Düşüklüğü Nedeni Nedir?

5434’e tabi memurlar: Çalışma hayatı boyunca yüksek unvanlara sahip olmak emekli maaşını artırır.

5510’a tabi memurlar: Emekli maaşı, çalışma hayatı boyunca toplam prime esas kazançlara dayalıdır ve genellikle daha düşük olur.

SORU 9: Çalışma Hayatında Kısa Süreli Yüksek Görevler Etki Eder Mi?

5434’e tabi memurlar: Son 2 yılda yüksek unvanlarda görev yapmak, emekli maaşını artırır.

5510’a tabi memurlar: Kısa süreli yüksek görevler, emekli maaşına yansımaz, yalnızca toplam kazancı etkiler.

SORU 10: Prim Kesintileri Nedir?

5434’e tabi memurlar: %20, %12, %16
5510’a tabi memurlar: %5, %7.5, %11, %9

Bu karşılaştırmadan görüldüğü gibi, 5434’e tabi memurlar genellikle daha yüksek emekli maaşı alırken, 5510’a tabi memurların maaşları çalışma hayatındaki prime esas kazançlara bağlı olarak daha düşük hesaplanmaktadır

BASK GENEL MERKEZİ